Δέκα πράγματα που έμαθα από την Επικοινωνία

Χάρης Θάνος, Το σπίτι στα Άνω Λιόσια

Τον προηγούμενο μήνα, έκλεισα είκοσι χρόνια στο χώρο της Επικοινωνίας.

Όλως τυχαίως, βρέθηκα να «γιορτάζω» την επέτειο με τον τρόπο που ξεκίνησα: στέλνοντας προσκλήσεις για μία συνέντευξη τύπου και μιλώντας με δημοσιογράφους για το θέμα της. Μοιραία λοιπόν άρχισα να καταγράφω ό,τι έμαθα αυτό το διάστημα, τα χαζογράφω ένα μήνα τώρα.

Πρόκειται για δωρεάν συμβουλές. Και ξέρετε τι λέμε οι επαγγελματίες των συμβουλευτικών υπηρεσιών για τις δωρεάν συμβουλές: Να σκεφτείτε σοβαρά να τις αγνοήσετε. 🙂

Να λοιπόν δέκα πράγματα που έχω μάθει μέχρι σήμερα

Ένα. Η καθημερινότητά μου βελτιώθηκε δραματικά μόλις αποσυνέδεσα τον εγωϊσμό μου από τη δουλειά μου. Εργάζομαι σε σκληρά ανδροκρατούμενους χώρους και το να με πληρώνουν για να δίνω συμβουλές έχει πάρα πολλές προκλήσεις. Στην αρχή θύμωνα όταν δεν ακολουθούσαν το σχέδιο επικοινωνίας που είχα σχεδιάσει και έπαιρνα και ένα μαλακισμένο, θριαμβευτικό υφάκι όταν τα έκαναν μαντάρα και μετά με καλούσαν να τους σώσω.

Τελείωσε αυτό. Πλέον σχεδιάζω το πλάνο, εξηγώ λεπτομερώς τα δεδομένα που χρησιμοποίησα, παρουσιάζω τη συλλογιστική μου και επιμένω να τους εκπαιδεύσω στην εφαρμογή του σχεδίου.
Αυτό, το τελευταίο, το αντέγραψα ως τρυκ από τη μαγερική: πολλές φορές έχουμε μπροστά μας μια καλή συνταγή αλλά το φαγητό δεν πετυχαίνει. Ο τρόπος εκτέλεσης της συνταγής θέλει εκπαίδευση και εξάσκηση.

Μάθημα πρώτο, λοιπόν: όχι εγωϊσμός. Δηλητηριάζει, είναι αντιπαραγωγικός, οδηγεί σε μεγάλες αποτυχίες.
Συνεργασία, υπομονή, ειλικρινής ταπεινοφροσύνη γιατί σε σώζει από πολλές κακοτοπιές, κυρίως από τη γελοιοποίηση αλλά και συναισθηματικά όρια: όποιος δεν θέλει να συνεργαστεί δεν θα σκάσουμε κιόλας. Σχεδιάζουμε, παραδίδουμε, τιμολογούμε, πάμε παρακάτω.

Δύο. Αυτό το «Πάμε παρακάτω» είναι το δεύτερο μάθημα που με δίδαξε η Επικοινωνία. Έμαθα να βάζω τελεία και «να πηγαίνω παρακάτω». Πολλοί έξυπνοι άνθρωποι υποκινούμενοι και από εγωισμό αρνούνται να παραδεχτούν ότι κάποια πράγματα απλώς δεν προχωράνε και επιμένουν, εγωϊστικά, μέχρι να τα φτιάξουν. Καίνε τα κύτταρά τους και σπαταλάνε το χρόνο τους. Δεν είναι επίδειξη ευφυίας η τυφλή επιμονή, είναι εγωϊσμός.
Με βοήθησε πολύ και στις σχέσεις μου με το άλλο φύλο αλλά και στις φιλίες μου. Κάποιες σχέσεις δεν προχωράνε. Καμία πικρία, καλή καρδιά, πάμε παρακάτω.

Αυτή η στάση αποτυπώνει πλέον και την άποψή μου για το πως μεταρρυθμίζεις μια χώρα: το παλιό δεν φτιάχνει. Το αφήνεις να αποσυντεθεί και χτίζεις δίπλα του κάτι νέο. Το πρόβλημα είναι πλέον με τα κόμματα αλλά αυτό είναι θέμα άλλης συζήτησης.

Τρία. Με την Επικοινωνία έμαθα πως να διαχειρίζομαι όσους αγαπώ αλλά και όσους με εχθρεύονται και είναι γνωστό πως δεν είναι λίγοι.
Με τους ανθρώπους που αγαπώ έμαθα να μην θυμώνω και κυρίως να μην εφαρμόζω σε αυτούς τα «επικοινωνιακά κολπάκια» που έχω μάθει στα χρόνια, συχνά προς μεγάλη τους απογοήτευση, ειδικά οι άντρες που περιμένουν να δουν τη «μεγάλη στρατηγό» εν δράσει, δηλαδή να φέρεται σαν τη μανούλα τους. Δεν νομίζω, Τάκη.
Είναι βέβαιο αυτό: Η αγάπη δεν χειραγωγείται, η αγάπη δεν εκβιάζεται. Καλύτερα να πονέσεις για λίγο (πάντα περνάει δε) παρά να καταδεχτείς να χειραγωγήσεις κάποιον. Για να τον κυνηγάς δεν το συζητάω καν. Είμαι παθιασμένη πολέμιος του κυνηγιού άλλωστε. 🙂 Μην κυνηγάτε. Θα γεμίσετε ρυτίδες και μετά θα τρέχετε για μπότοξ.

Έμαθα ακόμα πως να διαχειρίζομαι τους διάφορους εχθρούς που έχω αποκτήσει, άθελα μου τους περισσότερους γιατί δεν θα αλλάξω τις ιδέες μου για να γίνω δημοφιλής, σόρρυ κιόλας.

Έμαθα λοιπόν ότι είναι λάθος να ασχολούμαστε με τους εχθρούς μας και ότι τα «συνταγολόγια» των σοφών του του Μεσαίωνα που είναι τόσο δημοφιλή, από τον Μπαλτάσαρ Γκρασιάν μέχρι τον Μακιαβέλι και τον Σου Τζου πως τον λένε αυτόν. Αυτοί έπρεπε να επιβιώσουν σε πολύ κλειστά, αρχαϊκά περιβάλλοντα, όπου η ανθρώπινη ζωή δεν είχε καμία αξία και για τον ηγεμόνα ήταν όλοι ήταν αναλώσιμοι.

Εμείς ζούμε σε δημοκρατίες, δεν ασχολούμαστε εμμονικά με τους εχθρούς μας γιατί τους κρατά υπό έλεγχο και το σύστημα, μην το υποτιμάτε αυτό. Εγώ πιστεύω στο σύστημα, όσο αφελές κι αν φανεί. Πιστεύω πάρα πολύ στη Δημοκρατία. Πιστεύω ότι αν τα άτομα διαθέτουν στοιχειώδη μόρφωση ώστε να διακρίνουν τις κακοτοπιές, η Δημοκρατία (με τις συμβουλές ενός καλού δικηγόρου τον οποίο πληρώνουμε πάντα) μπορεί να τα προστατεύσει αποτελεσματικά. Κοιτάμε τη δουλειά μας, λοιπόν κι αφήνουμε τον κοσμάκη να αφρίζει. Είναι βέβαιο αυτό που σας λέω. Πολλάκις δοκιμασμένο.

Τέσσερα. Με την πείρα που απέκτησα με τα χρόνια συνειδητοποίησα, αρχικά με έκπληξη, ότι για να γίνει κάποιος γνωστός χρειάζεται τη βοήθεια πολύ λιγότερων ανθρώπων απ’όσο νομίζει. Οπότε, αν θέλετε να γίνετε γνωστοί μην κάνετε αβαρίες στο πόπολο, μην επαιτείτε την επιδοκιμασία όσων δεν σας αφορούν. Μην σκορπίζεστε στον καθένα. Θέλει σχέδιο και τρόπο αλλά πάνω απ’όλα αυτοσεβασμό και οικονομία δυνάμεων γιατί ισχύει αυτή η αντίφαση για τη ζωή: είναι μικρή αλλά ο δρόμος της πολύ μακρύς.

Πέντε. Τα σόσιαλ μήντια είναι ένα εργαλείο και αν το χειρίζεσαι με δεξιότητα σου δίνει την ψευδαίσθηση ότι είσαι επαγγελματίας της επικοινωνίας. Ξέρω πολλούς ανθρώπους που μπορούν να χειρίζονται επιδέξια το μαχαίρι του σεφ αλλά μαγειρεύουν άθλια.
Η επικοινωνία είναι το επάγγελμα που έχει ως αντικείμενο τον σχεδιασμό και την κατασκευή του μηνύματος. Προϋποθέτει τη μελέτη ερευνών κοινής γνώμης, γνώση των κοινωνικών φαινομένων, της ιστορίας και της πολιτικής θεωρίας και βέβαια επάρκεια στη γνώση των εννοιών και των χρήσεων των λέξεων και όχι απλώς επάρκεια ΣΤΗ χρήση των λέξεων.

Έξι. Στις μέρες μας οι αμοιβές είναι χαμηλές για όσους πρωτοξεκινάνε. Αλλά δεν θα δίσταζα στιγμή να περικόψω άλλες δαπάνες για να αφιερώνω ένα ποσό από το εισόδημά μου στην αυτοβελτίωση.

Στην Ελλάδα ισχύει το εξής καταπληκτικό: μπορείς να γίνεις ανταγωνιστικός διαβάζοντας απλώς μια εφημερίδα. 9,5 στους 10 δεν διαβάζουν ΑΠΟΛΥΤΩΣ τίποτα.
Το διάβασμα είναι το μυστικό της επιτυχίας.

Δίνω κάποιες ιδέες για όσους θέλουν να εργαστούν στην επικοινωνία:

Επειδή δεν έχω σπουδάσει πολιτικές επιστήμες, έκανα ιδιαίτερο με μαθηματικό στις βασικές αρχές στατιστικής και πιθανοτήτων για να διαβάζω έρευνες κοινής γνώμης.

Άλλη επένδυση είναι να προσλάβετε ένας δάσκαλο για να εξασκηθείτε στην ομιλία μιας ξένης γλώσσας.
Και βέβαια η σοβαρότερη επένδυση είναι τα βιβλία και τα ξένα έντυπα με την προϋπόθεση ότι θα τα διαβάζετε.

Αν έχετε περιορισμένο budget και μπορείτε να αγοράζετε μόνο ένα έντυπο αυτό είναι, βέβαια, ο Economist και αν ασχολείστε με το business (αποκλείεται να ασχολείστε στα σοβαρά με το business ως αρχάριοι αλλά λέμε τώρα) τότε η επιλογή είναι και η Wall Street Journal.
Όσοι εργάζεστε ως δημιουργικοί στη διαφήμιση, κειμενογράφοι και γραφίστες, για εσάς το διεθνές έντυπο είναι οι New York Times και ο Guardian (δωρεαν για την ώρα).

Άλλη σοβαρή επένδυση είναι η φωνή σας. Ντοπιολαλιές κλπ διορθώστε τες με ορθοφωνία, αν θελετε να περπατήσετε στα σοβαρά στη δημόσια σφαίρα. Εξαίρεση η προφορά της Θεσσαλονίκης, η οποία αν δεν είναι έντονη έχει χαρακτήρα.
Σκεφτείτε πόση δουλειά κάνουμε στην επικοινωνία με το τηλέφωνο. Η φωνή, ο τόνος, η ομιλία πρέπει να είναι εξασκημένα.

Σοβαρό skill είναι και η δημιουργία ρουτίνας για το διάβασμα. Διαβάζω απίθανες βλακείες για το διάβασμα. Είναι μια συνήθεια. Και όπως όλες οι συνήθειες τις αποκτάς με επιμονή, σε βάθος χρόνου ξεκινώντας από κάτι πολύ μικρό.
Βρείτε, τώρα αμέσως, την ώρα της ημέρας που θα διαβάζετε. Είναι το πρωί με τον καφέ; Είναι το βράδυ; Θα ξεκινήσετε σιγά-σιγά αλλά θα το κάνετε κάθε μέρα.
Όταν λέω διάβασμα δεν εννοώ το σκρολάρισμα στο φμπ και το τουίτερ. Εννοώ διάβασμα.

Επτά. Εξασκηθείτε στο γράψιμο. Ανοίξτε ένα μπλογκ. Προσπαθείστε να αρθρογραφείτε σε ΜΜΕ. Τι σύμβουλος επικοινωνίας είσαι αν δεν μπορείς να γράψεις ένα άρθρο 500 λέξεων;

Οκτώ. Να μάθετε να σέβεστε τον Τύπο και το επάγγελμα του δημοσιογράφου. Κάποιοι δημοσιογράφοι μόνο αξιοσέβαστοι δεν είναι αλλά αυτό είναι δικό τους πρόβλημα, όχι δικό σας. Οι επαγγελματίες της επικοινωνίας σεβόμαστε τους δημοσιογράφους και αγνοούμε τον απαξιωτικό τρόπο με τον οποίο κάποιοι μας φέρονται, έχουν κι αυτοί τα δίκια τους, ακούνε πολλά στο τηλέφωνο. Ο Τύπος είναι πυλώνας της Δημοκρατίας και οι επαγγελματίες της επικοινωνίας οφείλουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας ως υπηρέτες του πολιτεύματος. Δεν λέμε συνειδητά ψέματα, δεν παραπλανούμε, σεβόμαστε την κοινή γνώμη.
Επίσης, πρέπει να είμαστε υπερήφανοι ως κλάδος. Η δουλειά μας κάνει τον κόσμο καλύτερο, υπηρετούμε τη Δημοκρατία και την κοινωνία, μόνο η κοινωνία μετράει.

Εννιά. Κέντρο της επαγγελματικής μας ύπαρξης είναι ο πελάτης. Πρώτα ο πελάτης. Εμείς μένουμε στη σκιά. Οι φωτογραφίες μαζί με τους πελάτες μας, ειδικά αν είναι διάσημοι, πρέπει να είναι λίγες και να δημοσιεύονται σπάνια και με προσοχή. Καλύτερα να δημοσιεύσει ο πελάτης μια φωτογραφία του μαζί σας στα κανάλια του στα σόσιαλ μήντια και όχι εσείς μαζί του στα δικά σας.

Το καλύτερο το έχει πει η φίλη μου και κορυφαία επαγγελματίας της επικοινωνίας Λίλυ Δημητρίου: « Εγώ Βίβιαν αν δω ότι ο πελάτης μου είναι κοντός και δεν θα βγει καλός στη φωτογραφία, σκύβω να ανέβει στην πλάτη μου να φωτογραφηθεί για να εμφανιστεί όπως πρέπει. Γιατί η επιτυχία μου περνάει μέσα από το περφόρμανς του πελάτη μου». Κι αυτό το λέει μια σνομπ, σκληρή επαγγελματίας της επικοινωνίας.
Μόνον ο πελάτης μετράει. Εμείς είμαστε στα παρασκήνια και τον καμαρώνουμε ως δικό μας δημιούργημα.

Μιας και ο λόγος στους πελάτες. Δεν συναπτουμε ερωτικές σχέσεις με τους πελάτες. Το σεξ επ’αμοιβή είναι υπηρεσία που παρέχει άλλο επάγγελμα. Δεν το κρίνω απλώς επισημαίνω πως είναι άλλο επάγγελμα.

Μιας και αναφέρθηκα σε συναδέλφους: οι συνάδελφοί μας είναι πολύ σημαντικοί για την καρριέρα μας, ειδικά για τους freelancers. Με αυτούς θα συζητήσουμε κάποια στρατηγική, αν δεν μας βγαίνει, μαζί θα αναζητήσουμε τη διατύπωση σε σλόγκαν, εκείνοι θα μας δώσουν μια λέξη, τη λέξη πάνω στην οποία εμείς θα χτίσουμε ολόκληρη καμπάνια. Εννοείται ότι βοηθάμε κι εμείς αν μας το ζητήσουν, αφιερώνουμε χρόνο, συζητάμε. Αν είστε γενναιόδωροι θα εισπράξετε γενναιοδωρία από τους συναδέλφους, έτσι πάνε αυτά. Είμαι ευγνώμων για τους συναδέλφους μου. Τους σέβομαι και τους αγαπώ.

Δέκα. Μετράει η εμφάνιση;
Ναι μετράει.
Αυτό βεβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να είστε όμορφοι, αδύνατοι ή fit. Όχι, καμία σχέση. Δεν είναι αυτό η εμφάνιση άλλωστε.
Αν και, αν έχετε παραπάνω κιλά, όπως εχω κι εγώ αυτή την εποχή, να τα χάσετε. Η δουλειά μας έχει πολύ ορθοστασία και τα κιλά δεν βοηθανε. Το θυμήθηκα τώρα που βγήκαμε, πάλι, από το σπίτι και τρεχω όλη μέρα. Επίσης μας αφαιρούν από την εκφραστικότητα των κινήσεων (για τις κινήσεις και τις χειρονομίες θα έπρεπε να κάνω ένα σεμινάριο κάποια στιγμή).

ΟΜΩΣ, όπως και να είστε: κοντοί, παχουλοί, άσχημοι δεν έχει ΚΑΜΙΑ σημασία αν την εμφάνισή σας αυτή την έχετε κάνει endorse. Αν την έχετε αποδεχτεί.

Και τι σημαίνει αποδέχομαι την εμφάνισή μου; Σημαίνει ότι φροντίζω τον εαυτό μου. Η ατημελησιά, η λετσαρία και η ταγαροσύνη απλώς απαγορεύονται.

Οι γυναίκες αποφεύγουμε την εμφάνιση πίστας νυχτερινού κέντρου.
Εν ωρα εργασίας δεν καπνίζουμε και δεν πίνουμε. Όχι, δεν καπνίζουμε. Είναι βέβαιο αυτό που σας λέω.
Οι άντρες ξεχάστε τα ζελέ στα μαλλιά, τα άσπρα t-shirt μέσα από το γαλάζιο ή ροζ παστέλ πουκάμισο, το στυλ ΔΑΠ-ΝΦΔΚ Νομικής και αυτό το λέω εγώ που ήμουν στη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ.

Σημειώστε ότι οι αρχαίοι ημών που ήταν υπεργαμάτοι τύποι, με την έννοια πρόσωπο εννοούν το κάδρο για τα μάτια. Στα μάτια παίζεται το παιχνίδι. Όσο πιο πολλά βιβλία διαβάζεις τόσο πιο ενδιαφέρον βλέμμα αποκτάς.

Κλείνω με τούτο.
Κυριαρχεί η λανθασμένη άποψη ότι επικοινωνία σημαίνει «έξυπνες ιδέες». Πρόκειται περί μεγάλης παρανόησης. Η επικοινωνία είναι σκληρή δουλειά. Εξυπνες ιδέες έχουμε όλοι, το θέμα είναι ότι κάθε ιδέα κάποιος πρέπει να της δώσει υπόσταση με λέξεις, με εικόνες και μετά, ως μήνυμα πλέον, να την παραδώσει σε όλους μαζί αλλά και σε ένα προς ένα στο κοινό που απευθύνεται. Πρόκειται για φοβερά σκληρή, ενίοτε βαρετή δουλειά.

Τη δουλειά μας την περιγράφει ο μύθος του Αισώπου, «Η συνελευση των ποντικών». Ωραία η ιδέα να κρεμάσουν τα ποντίκια το κουδούνι στο γάτο για να τον ακούν όταν πλησιάζει απειλητικός. Το θέμα είναι ποιος θα του κρεμάσει το κουδούνι. Εσύ, ο σύμβουλος επικοινωνίας είσαι αυτός που πρέπει να κρεμάς κάθε φορά το κουδούνι στο γάτο.

Είναι, πραγματικά, να απορείς που υπάρχουν άτομα που έχουν ερωτευθεί αυτή τη δουλειά. Χαμογελάκι.

*Ο Χάρης Θάνος φοιτά στο ατελιέ Εικαστικών του Εργαστηρίου Ειδικής Αγωγής «Μαργαρίτα». Το έργο αυτό μαζί με άλλα συμφοιτητών του στο Ατελιέ εκτίθενται στη Γκαλερί 13m2 στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης.
Όπως μας έχει πει ο καλλιτέχνης στο σπίτι αυτό το ζωντανά χρώματα εκφράζουν τις χαρές που έζησαν οι ένοικοί του ενώ το μαύρο τις δυσάρεστες στιγμές. Αναπαριστά για μένα πανέμορφα την εικοσαετία που πέρασε.

Πώς γράφουμε προσκλήσεις-δελτία τύπου;

 

Προ ημερών μια φίλη μου έστειλε ένα ε-μέηλ για να με ενημερώσει για τη συμμετοχή της σε μια εικαστική έκθεση. Στο ε-μέηλ, σε ύφος λογοτεχνικό, έκανε η ίδια μια κριτική παρουσίαση της δουλειάς της. Εικαστικός και κριτικός τέχνης, δύο σ’ενα. Από το εμέηλ όμως απουσίαζε η βασική πληροφορία: πού γινόταν η έκθεση αυτή και πότε ξεκινούσε.

Λίγες ημέρες μετά μου έστειλε και στο facebook ένα μήνυμα για την έκθεση. Της ζήτησα μια φωτογραφία για να βάλω στο FACT γιατί συνηθίζω η «φωτογραφία της ημέρας» που βάζω σε κάθε δελτίο να αφορά ένα πολιτιστικό γεγονός το οποίο και προτείνουμε στους αναγνώστες μας, δείτε ένα παράδειγμα εδώ. Με διαβεβαίωσε ότι θα το κάνει μέσα στην ίδια ημέρα αλλά η φωτογραφία δεν έφτασε σε μένα ποτέ.

Δεν είναι ότι αδιαφόρησε για το αίτημά μου ή ότι περιφρονεί το FACT. Απλώς,  ενόψει της έναρξης της έκθεσης έχει πολλά να κάνει και θεώρησε ότι το να φροντίσει τα τυροπιτάκια των εγκαινίων είναι πιο σημαντικό από την επικοινωνία της ίδιας της της έκθεσης. Δεν είναι.

Καθημερινά λαμβάνω πλήθος ενημερώσεων που παριστάνουν τα δελτία τύπου και αφορούν εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, διάφορα μπαζάρ, ειδικά τώρα τα Χριστούγεννα διοργανώνονται πλήθος μπαζάρ, κάποια πραγματικά ωραία.

Ελάχιστες από αυτές τις ενημερώσεις είναι χρήσιμες.
Να το πω αλλιώς: Οι περισσότερες είναι εντελώς άχρηστες γιατί δεν περιλαμβάνουν τις βασικές πληροφορίες.

Χοντρά λάθη κάνουν και τα γραφεία τύπου μεγάλων πολιτιστικών οργανισμών αλλά γι αυτούς οι συνέπειες δεν είναι μεγάλες (αν υπάρχουν και καθόλου) γιατί τα Μήντια δεν αγνοούν ποτέ τους μεγάλους πολιτιστικούς οργανισμούς από τους οποίους συχνά παίρνουν και διαφημίσεις. Όμως, όταν θες να γνωστοποιήσεις την εκδήλωσή σου και δεν είσαι μεγάλος πολιτιστικός οργανισμός, είσαι μια από τις δεκάδες προσκλήσεις που φτάνουν στα δημοσιογραφικά γραφεία, σε ξέχειλα inbox δημοσιογράφων σε απόγνωση που μέσα σε όλα έχουν να γράψουν και την ατζέντα των εκδηλώσεων του Μέσου. Ε, στην ατζέντα αυτή θα περιλάβουν αυτούς που θα τους έχουν δώσει την πληροφορία έτοιμη ώστε μ’ενα copy/paste να έχει τελειώσει αυτή η αγγαρεία.

Σκέφτηκα λοιπόν, με αφορμή το πλήθος των εκδηλώσεων τώρα στις γιορτές να βάλω στη σειρά 2-3 βασικές αρχές, όχι περισσότερες και ο λόγος δεν είναι ότι θέλω ν’αποφύγω να αποκαλύψω «επαγγελματικά μυστικά», δεν πιστεύω στην ύπαρξη τέτοιων «μυστικών» άλλωστε γιατί η επικοινωνία είναι δουλειά που απαιτεί πρωτίστως εμπειρία και εξάσκηση και ειδικά η συγγραφή των δελτίων τύπου ίσως είναι το δυσκολότερο στάδιο στην επικοινωνία οποιουδήποτε γεγονότος. Κανείς δεν γίνεται επαγγελματίας σε μια νύχτα αλλά αν γνωρίζει τις βασικές αρχές αποφεύγει τα λάθη που «βγάζουν μάτι» και υπονομεύουν όλη την προσπάθεια.

Για το σκοπό αυτό επιστράτευσα και τη φίλη γνωστή επιμελήτρια, γκαλερίστ και συγγραφέα Αλεξάνδρα Κολλάρου, ιδρύτρια της ψηφιακής πλατφόρμας ArtAZ η οποία ειδικεύεται στο management καλλιτεχνών και την προώθησή τους. Άρα, είναι η κατεξοχήν αρμόδια.
Η Αλεξάνδρα η οποία έχει κι ένα καταπληκτικό προσωπικό site πέρυσι εξέδωσε κι ένα πολύ χρήσιμο βιβλιαράκι (Η Ελληνική Τέχνη από το Α έως το Ω, Key Books) που λειτουργεί και ως εγχειρίδιο επικοινωνίας κυρίως εικαστικών εκθέσεων αλλά όσα λέει εκεί βρίσκουν εφαρμογή σε πολλά πεδία. Είχα γράψει πέρυσι γι αυτό, εδώ διαβάζετε τα σχετικά.

Πάμε, λοιπόν!

Tο δελτίο τύπου ή το κείμενο με το οποίο προσκαλούμε σε οποιαδήποτε εκδήλωση πρέπει να απαντάει σε τέσσερις ερωτήσεις:

Ποιος;
Τι;
Πότε;
Πού;

Τι αφορά η πρόσκληση; Για ποιον ακριβώς λόγο μας προσκαλείτε;

Δεν είναι σπάνιο να λαμβάνουμε δελτία τύπου και να μην μας γίνεται άμεσα σαφές τι αφορά η πρόσκληση, αν πρόκειται για εγκαίνια έκθεσης ή παρουσίαση βιβλίου.

(Pro) Tip: Κάνουμε θέμα του δελτίου τύπου ό,τι αφορά η πρόσκληση

Παραδείγματα:

                                               Δελτίο Τύπου
Θέμα: «Εγκαίνια έκθεσης ζωγραφικής της Μαρίας Ερασιτέχνιδος στη Γκαλερί «Πλυντήριο».».

                                              Δελτίο Τύπου
Θέμα: «Παρουσίαση του νέου βιβλίου του Γιώργου Ατάλαντου»

 

                                             Δελτίο Τύπου
Θέμα: «Χριστουγεννιάτικο μπαζάρ της Εταιρείας για την προστασία των ορφανών από γκαλερί καλλιτεχνών».

Είμαστε σαφείς.

Στη συνέχεια γράφουμε πότε γίνεται το γεγονός, πόσο αυτό διαρκεί αναγράφοντας σαφώς την πλήρη ημερομηνία και την ώρα των εγκαινίων. 

Παράδειγμα

Ο Γιώργος Ατάλαντος παρουσιάζει το νέο του βιβλίο «Κοσμολογική μετανεωτερικότητα» (εκδόσεις Ταγάρι) στον Πολυχώρο «Καπνίζουμε και πίνουμε αβέρτα» την Παρασκευή 31 Ιουλίου 2020 στις 20.00.

Μετά συμπληρώνουμε τα υπόλοιπα.

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν…
Η παρουσία σας θα μας γεμίσει χαρά.

Στις εικαστικές εκθέσεις και τα μπαζάρ προσθέτουμε τη διάρκεια της έκθεσης-μπαζάρ καθώς και τις ώρες λειτουργίας της γκαλερί.

Στην περίπτωση έκθεσης γράφουμε λίγα λόγια για το κόνσεπτ, σε κατανοητή γλώσσα, έχοντας πάντα κατά νου ότι απευθυνόμαστε στο γενικό κοινό και όχι σε επιτροπή αξιολόγησης διδακτορικού στην κριτική προσέγγιση της θεωρίας της τέχνης. Και μεταξύ μας, στ΄αλήθεια η έκθεση σου «επιχειρεί μία διείσδυση στα όρια της μετα-αλήθειας»; 

Αν ο χώρος είναι εύκολα προσβάσιμος με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς το δηλώνουμε, ειδικά αν βρίσκεται πάνω ή κοντά στον άξονα του ΜΕΤΡΟ. Ο κόσμος αυτό το υπολογίζει πολύ όταν είναι ν’αποφασίσει αν θα παραστεί σ’ενα εβεντ.

Τελειώσαμε;
Όχι.

Καλό είναι το δελτίο τύπου να συμπληρώνεται από ένα δωρικό βιογραφικό του συγγραφέα ή του καλλιτέχνη. Το βιογραφικό που έχει τυπωθεί στο βιβλίο είναι μια χαρά.

Σημαντική σημείωση: Όλα τα παραπάνω τα γράφουμε σε απλά Ελληνικά, αποφεύγοντας να κάνουμε επίδειξη sophistication / πόσες άγνωστες λέξεις έχει το προσωπικό μας λεξιλόγιο.  

 

Το δεύτερο σημαντικό είναι οι συνοδευτικές φωτογραφίες.

Στις παρουσιάσεις βιβλίου επισυνάπτουμε μια φωτογραφία του εξωφύλλου και μία του συγγραφέα, κατά προτίμηση αυτή που έχει τυπωθεί στο βιβλίο.

Τις προσκλήσεις για τα εγκαίνια εικαστικών εκθέσεων τις συνοδεύουμε από μία (εμείς προτείνουμε μέχρι και τρεις) καλές φωτογραφίες από τα έργα που θα εκτεθούν. Φροντίζουμε η φωτογραφία/-ες να είναι σε φυσιολογική ανάλυση ώστε να μη δημιουργήσει πρόβλημα στο inbox του παραλήπτη (δε χρειάζεται να είναι σε ποιότητα εκτύπωσης γιγανταφίσας).

Wisdom tip: Είναι γνωστό στους κύκλους των εικαστικών ότι το έργο που τυπώνεται στην πρόσκληση μιας εικαστικής έκθεσης πουλιέται πάντα από τα πρώτα. 

Αν διοργανώνετε μπαζάρ η συνοδευτική φωτογραφία μην περιοριστεί σ’ενα χριστουγεννιάτικο δέντρο ή τον Άγιο Βασίλη! 

Το δημιουργικό μπορεί να περιλαμβάνει το λογότυπο της οργάνωσης με το βασικό της μότο, φωτογραφίες των ανθρώπων της οργάνωσης ή των εθελοντών ενώ προετοιμάζουν το μπαζάρ. Κάτι χαρούμενο και κυρίως ελκυστικό. Μην ξεχνάτε ότι προσκαλείτε κόσμο σε μια αγορά για να σας δώσει τα λεφτάκια του. 
Do:
Σαφήνεια στις πληροφορίες Ποιός, Τι, Πότε, Που
Γράψτε σε ύφος δημοσιογραφικό
Κάντε έλεγχο για τα τυπογραφικά λάθη.

Don’t (δια ροπάλου)

Αποφύγετε το λογοτεχνικό ύφος και τις πομπώδεις λέξεις
Αποφύγετε τις εξυπνάδες και το χιούμορ (εμείς πιο πάνω το κάναμε για έμφαση)(Θανάσιμο don’t) Μην στέλνετε τυφλά προσκλήσεις στα inbox του messenger του facebook χωρίς να συνοδεύετε την πρόσκληση με δύο λόγια. Είναι φοβερή αγένεια να σκάνε ξερά μηνύματα με ένα λινκ κάποιου εβέντ ή μια φωτογραφία. 

Να θυμάστε: είναι κενό νοήματος να έχετε διοργανώσει τέλεια ένα εβέντ και να μην έχετε καταφέρει να το επικοινωνήσετε σωστά. Χωρίς επικοινωνία είναι σαν να μην συνέβη ποτέ. Να έχετε στο μυαλό σας πως την πάτησαν οι Βίκινγκς! Πήγαν στην Αμερική πριν από τον Κολόμβο αλλά δεν το είπαν σε κανένα, δεν έστειλαν ούτε ένα δελτίο τύπου, βρε αδελφέ! 

Καλή επιτυχία καλές γιορτές αλλά πάνω απ’ όλα καλές πωλήσεις!

Πώς ζητάμε συγγνώμη

 

Η γιαγιά μου έλεγε ότι το «συγγνώμη» δεν πρέπει να το εκστομίζουμε με ευκολία γιατί στην πραγματικότητα δηλώνει την δέσμευση να μην επαναλάβουμε το σφάλμα για το οποίο τη ζητήσαμε.
Τη συμβουλή αυτή την ακολούθησα στην αρχικά διαισθητικά και στη δουλειά μου πάνω κατάλαβα τη σοφία της. Σε κάθε διαχείριση κρίσης οι αντιδράσεις μας σχεδιάζονται κλιμακωτά.Το λέω χονδροειδώς για να γίνει εύκολα κατανοητό: είναι σαν τον πόλεμο. Δεν ξεκινάς ρίχνοντας με το «καλημέρα σας» πυρηνική βόμβα.

Κάπως έτσι πρέπει να σχεδιάζουμε τις δημόσιες απολογίες μας για μπαρούφες που εκστομίσαμε προσβάλλοντας το σύμπαν, σαν αυτή που εκστόμισε χθες ο κ.Καραμανλής ο οποίος αν μας διάβαζε στο Liberal μπορεί και να μην πήγαινε πρωϊνιάτικα στο σταθμό να κάνει εκπομπή με τον κ.Πορτοσάλτε, για να μιλάει ακατάπαυστα επί μία ώρα και υπό πίεση σε μια εκπομπή που τη χαρακτηρίζει η αμετροέπεια και όλα λέγονται με ύφος αρχοντορεμπέτικο.

Η διαχείριση αυτών των καταστάσεων δεν είναι εύκολη, θα έλεγα ότι είναι από τις πιο δύσκολες.
Στη δουλειά μου έχω διαπιστώσει μάλιστα πως όταν αφορά άντρες (9 στις 10 φορές δηλαδή) έχεις να παλαίψεις και με τον εγωϊσμό και με το δικηγόρο του πελάτη αλλά για τους δικηγόρους θα τα πούμε άλλη φορά…

Θα το πω όσο πιο καθαρά μπορώ: όταν διαπιστώσεις πως έκανες γκάφα ο εγωϊσμός είναι εκτός θέματος. ΕΚΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ. Το καταλαβαίνουμε αυτό;

Μόνη μας έννοια το πως θα λύσουμε δύο δύσκολες εξισώσεις: το χρόνο με το κυνηγητό του κύκλου των ειδήσεων και το ζήτημα της αξιοπιστίας μας.
Όσο πιο γρήγορα εκτομίσουμε τη φρασούλα «Έκανα λάθος, συγγνώμη δεν είχα πρόθεση να προσβάλλω κανένα» αυξάνουμε τις πιθανότητες μαζί με τη γκάφα να μεταδίδεται και η συγγνώμη μας. Θέλουμε η συγγνώμη να περάσει άμεσα στον κύκλο των ειδήσεων και τη ροή της πληροφορίας.
Αν αργήσουμε το χ’ασαμε.

Το δεύτερο σημαντικό είναι να είμαστε σαφής στη διατύπωσή μας ως προς την αναγνώριση του σφάλματος.
Συχνά και κυρίως στην πολιτική μια γκάφα είναι μια κακή διατύπωση που εδράζεται σε μια αλήθεια.
Η στιγμή που θα ζητήσετε συγγνώμη, δεν είναι η κατάλληλη για να υπερασπιστείτε την αλήθεια σας.
Κάνετε δήλωση συγγνώμης για να κατευνάσετε τις αντιδράσεις και να διαχειριστείτε τη ζημιά στην εικόνα σας και όχι για να πείτε «Ναι, μαλακία είπα αλλά δεν είχα επί της ουσίας άδικο. Είχα; «.

Την ίδια στιγμή δεν θα ξεχνάτε ΠΟΤΕ ότι πρέπει να φανείτε μετριοπαθείς γιατί αν είστε υπουργοί και έχετε την κακή συνήθεια να ξημεροβραδιάζεστε στα κανάλια θα λέτε συχνά πατάτες.
Αρα, στις δηλώσεις συγγνώμης δεν λέμε «δεν θα το ξανακάνω» αλλά «Στο εξής θα είμαι πιο προσεκτικός».
Είτε είστε δημόσια πρόσωπα είτε ιδιώτες μετά την δήλωση συγγνώμης θα φροντίζετε να επικοινωνείτε με τα πρόσωπα ή τις ειδικές ομάδες που μπορεί να προσβάλλατε. Είναι πολύ σημαντικό αυτό.

Κατά τα λοιπά με τα σόσιαλ μήντια και το συχνό ποστάρισμα γίνονται γκέλες. Είχα την τύχη να πάθω μια νίλα πολύ νωρίς, με τα μπλογκ. Σχολίασα με ελαφρότητα ένα ατύχημα με πολλά θύματα. Για κακή μου τύχη με διάβαζε η αδελφή ενός θύματος και μου έστειλε ένα ευγενικό εμέηλ. Καλύτερα να με είχε χτυπήσει μ’ενα φτυάρι στο κεφάλι. Εχουν περάσει κοντά 15 χρόνια και τώρα που πληκτρολογώ νιώθω το στομάχι μου να σφίγγεται.

Την ίδια στιγμή βέβαια κι ενώ είμαι απολύτως υποψιασμένη κάνω κι εγώ λάθη, όλο και σπανιότερα σχολιάζοντας πολιτικούς ή δημόσια πρόσωπα τη μέρα του θανάτου τους.
Ας μας μείνει τούτο: Είναι απολύτως αδιάφορο αν οι εκάστοτε κρίσεις μας είναι δίκαιες. Όποιος θέλει να επικοινωνεί με επιτυχία με τους συνανθρώπους του έχει την ευφυία να εφαρμόζει αρχαίες, επιτυχημένες συνταγές, σεβόμενος πένθος ή κοινωνικές ευαισθησίες

Μάθε τέχνη κι άστηνε

 

Προ ημερών, η ΕΛΣΤΑΤ έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία για την κίνηση στις Αίθουσες Τέχνης το 2017, τον αριθμό των ατομικών και συλλογικών εκθέσεων, τον αριθμό καλλιτεχνών που εξέθεσαν έργα και τον αριθμό των έργων που εκτέθηκαν.
Οι πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ που μπορείτε να τους δείτε εδώ καταγράφουν την κίνηση στο χώρο κατά τη δεκαετία 2007-1017.
Από το 2007 καταγράφεται μια πτώση στις ατομικές εκθέσεις και μια άνοδος στις συλλογικές.

Σ’αυτό το περιβάλλον της «καταναγκαστικής καλλιτεχνικής συλλογικότητας» (η ερμηνεία των στατιστικών και οι ποιοτικές κρίσεις είναι δικές μου) η Αλεξάνδρα Κολλάρου αποφάσισε να εκδόσει ένα εγχειρίδιο με τους βασικούς ορισμούς για ό,τι σχετίζεται με τη σύγχρονη τέχνη. Ένα λεξικό όπου τα λήμματα στοιχίζονται αλφαβητικά, από τα Α έως το Ω άλλα σοβαρά και άλλα χιουμοριστικά περιγράφουν με ακρίβεια και αγάπη το χώρο όπως τον ξέρουμε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.

Με την Αλεξάνδρα Κολλάρου γνωρίστηκα το 2007 και δεν κατάφερα να την αξιολογήσω αμέσως. Είχε βρει το κόνσεπτ της ψηφιακής πλατφόρμας-γκαλερί, επιμελούνταν κάποιες εκθέσεις, οργάνωνε την έκθεση «Εκπληξη». Την είχα κατατάξει ως ένα πρόσωπο που αναμφισβήτητα ήθελε να είναι «μέσα στα πράγματα» αλλά δεν έκανε ο,τιδήποτε γιαυτό. Επίσης δεν ήταν ούτε παρίστανε το κουλτουριάρικο ταγάρι κι αυτό μια εποχή που ήταν της μόδας να κυκλοφορείς ως ταγάρι, να φτιάχνεις ακαταλαβίστικες μουτζαλιές, αριστερίστικες εννοείται και να εκθέτεις σε εκθέσεις για τις οποίες οι χορηγοί έδιναν πολλά χρήματα.

Όπως συνηθίζει να λέει ο φίλος μου ο Ευτύχης η τέχνη είναι πιο ανταγωνιστικός και βρώμικος χώρος κι από την πολιτική. Ισχύει. Είναι όμως απείρως πιο γοητευτικός. Και δεν είναι προσχηματικά γοητευτικός, όχι. Ο χώρος της τέχνης, των εκθέσεων, των γκαλερί, των καλλιτεχνών δημιουργούν ένα υπέροχο οικοσύστημα που όσο πιο αποστασιοποιημένα το προσεγγίσεις τόσο πιο καλά θα περάσεις μέσα σε αυτό.

Με το βιβλίο της Αλεξάνδρας, όσοι γνωρίζετε το χώρο, θα χαμογελάσετε και θα συμφωνήσετε ότι τον περιγράφει με ακρίβεια. Όσοι και όσες δεν ξέρετε τον χώρο της τέχνης αλλά θέλετε να τον γνωρίσετε θα πάρετε μια καλή ιδέα, σίγουρα θα σας ανοίξει την όρεξη να τη γνωρίσετε καλύτερα, να επισκεφθείτε εκθέσεις και γκαλερί (δεν είναι η έκθεση του Γιάννη Μόραλη στο Μουσείο Μπενάκη η σύγχρονη τέχνη, καλώς ή κακώς)

Τι λέμε «κορνιζάδικο» στην αργκό της σύγχρονης τέχνης; Ποια η διαφορά μεταξύ «Γκαλερίστας» και «Γκαλερίνας»; Πώς λειτουργεί η «ζήλια» στον καλλιτεχνικό χώρο αλλά πάνω απ’όλα «πού θα βρούμε χορηγό για το κρασί των εγκαινίων;».
Διαβάστε το-χαρίστε το.

Η τρίχα και η τριχιά. 5+1 τρόποι να επιλέγεις τις μάχες σου.

Χθες το απόγευμα, είχα τη φαεινή ιδέα ν’ αναδημοσιεύσω στο facebook από το τουίτερ, ένα χιουμοριστικό σχόλιο που αφορούσε τον πρόεδρο κάποιου κόμματος (δεν έχει σημασία ποιου). Το σχόλιο μου φάνηκε πολύ αστείο και βάζω και στοίχημα ότι αν το έβλεπε και ο ίδιος θα γέλαγε και θα έβρισκε κάτι εξίσου χιουμοριστικό ν’ ανταπαντήσει. Κάποιο στέλεχος του κόμματός του (δεν έχει σημασία ποιο), θεώρησε σκόπιμο να απαντήσει στα σοβαρά και η συνέχεια δεν ήταν πολύ καλή, γίναμε ελαφρώς «μαλλιά-κουβάρια». Λίγο επειδή το στέλεχος του κόμματος είναι φοβερά άπειρο, λίγο επειδή δεν έχει χιούμορ, η εικόνα που έδωσε για τον ίδιο ως στέλεχος και κατ’επέκταση για το κόμμα στο οποίο έχει μια θέση, δεν ήταν καλή.

Το φαινόμενο είναι συχνότατο, ωστόσο. Βλέπω κόσμο να μην μπορεί να επιλέξει ποια μάχη θα δώσει με αποτέλεσμα να κάνει την «τρίχα-τριχιά» και να γίνεται θέαμα σε πολιτικούς αντιπάλους αλλά και άσπονδους φίλους και αυτό δεν παρατηρείται μόνο στην πολιτική. Βλέπω στελέχη ποδοσφαιρικών ομάδων, επιχειρήσεων, διευθυντές μάρκετινγκ μεγάλων brands να παθαίνουν μεγάλες ήττες στο δημόσιο χώρο πάνω στην ευγενή τους επιθυμία να υπερασπιστούν αυτό που για εκείνους είναι σημαντικό.

Να κάποιες βασικές οδηγίες για το πώς μπορείς να προφυλαχθείς από κάτι τέτοιο όταν είσαι σε κόμμα ή εκπροσωπείς μια επιχείρηση.

1. Στα χιουμοριστικά σχόλια, είτε αυτά είναι καλοπροαίρετα είτε είναι κακοπροαίρετα δεν απαντάμε *ποτέ* στα σοβαρά. Τίποτα δεν είναι πιο απωθητικό από κάποιον θιασώτη ιδέας ή εκπρόσωπο μάρκας που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το χιούμορ. Η γελοιοποίηση είναι εγγυημένη. Αντιθέτως, μια επιτυχημένη χιουμοριστική απάντηση είναι ο καλύτερος ρούμπος. Αν δεν μπορείς να σκεφτείς κάτι αστείο ή δεν έχεις χιούμορ, άστο καλύτερα.

2. Αξιολόγησε το πρόσωπο που κάνει το αρνητικό σχόλιο: πόσο επιδραστικός είναι στο δικό σου κοινό; Έχει μεγάλο ακροατήριο; Είναι έμπειρος στο debating; Έχει ατζέντα;

3. Αν το αρνητικό σχόλιο διασπείρει ψευδείς πληροφορίες τότε, σε συνεννόηση με κάποιον που χειρίζεται το δημόσιο λόγο του κόμματος ή της εταιρείας δίνεις μια σαφή, ξερή απάντηση με παραπομπή σε στοιχεία. Αν ΔΕΝ διαθέτεις στοιχεία που ν’ανατρέπουν την ψευδή πληροφορία τότε *μην* απαντήσεις επ’ουδενί. Ειδοποίησε τον υπεύθυνο τύπου και ξέρει εκείνος τί πρέπει να κάνει. Η διαχείριση ψευδών ή δυσφημιστικών σχολίων απαιτεί επαγγελματία.

4. Μπορείς να διακρίνεις τα τρολ; Αν δεν μετράς πολλές ώρες στις διαδικτυακές τις πιάτσες είναι πολύ πιθανόν να μην μπορείς να ξέρεις ποιος μιλάει σοβαρά, ποιος θέλει να προξενήσει βλάβη, ποιος να κάνει χαβαλέ. Ρώτησε κάποιον από τους παλιούς. Προσωπικά που μετράω χιλιάδες χιλιόμετρα στο κοντέρ των debate (αναλογικών και ψηφιακών) και γνωρίζω επακριβώς το who is who του ελληνικού διαδικτύου, μπαίνω σε συζήτηση με τρολ μόνον όταν έχω να κερδίσω κάτι απολύτως συγκεκριμένο. Γενικά δεν στο συνιστώ.

5. Πριν ενδυθείς τον άχαρο, ας μην κρυβόμαστε, ρόλο του «πραιτοριανού» ρώτησε τον εαυτό σου τί ακριβώς θα κερδίσεις αν «σηκώσει το γάντι». Θα κερδίσεις ο ίδιος δημοφιλία; Θα καταφέρεις να επιδείξεις τις ικανότητές σου στην επιχειρηματολογία; Θα κερδίσει το κόμμα ή η εταιρεία σου; Τί θα χάσεις αν κάτι πάει στραβά; Πρόσεχε γιατί μπορεί να χάσεις μέχρι και τη δουλειά΄σου, έχει συμβεί.

Σκέψου και τ’ακόλουθα: α. Κάθε αρνητικό σχόλιο, δεν προξενεί βλάβη. Πολλά κάνουν και καλό. β. Θέλεις να ασχολούνται με σένα, το κόμμα σου, το brand σου. γ. Είναι παντελώς αδύνατον να ελέγξεις τη δημόσια σφαίρα. Σημασία έχει ν’ακούγεσαι κι εσύ, είναι αδύνατον να φιμώσεις τους άλλους. δ.Να είσαι κουλ με την κριτική. Στην αρχή τα πράγματα είναι δυσάρεστα όμως μετά συνηθίζεις. Στην τελική, να στο πω αλλιώς: σκέψου πώς θα ήταν αν κανείς δεν ασχολούνταν ποτέ με το κόμμα σου ή με την επιχείρησή σου;

Μην κάνεις την τρίχα-τριχιά, λοιπόν, επίλεξε τις μάχες σου και διασκέδασέ τες κιόλας.